Livestreams en privacy: zo werkt het

Dat livestreams bij sportwedstrijden geen vanzelfsprekendheid zijn, blijkt onder meer uit de controverse tussen VoetbalTV en de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Een belangrijk bezwaar van de AP is dat de privacy van spelers werd geschonden, omdat deze spelers geen individuele toestemming hadden verstrekt voor het filmen van hun wedstrijden.

Betekent dit dat livestreams bij (amateur)verenigingen niet mogelijk zijn? Zeker niet. Wel is het van belang als vereniging een aantal zaken zorgvuldig te regelen, zodat privacy-issues zo goed mogelijk vermeden worden. We zetten zes handvatten hiervoor op een rij.

1. Toestemming door eigen leden

Voor een waterdichte aanpak is individueel schriftelijk akkoord benodigd vanuit alle spelers die meedoen aan de wedstrijd die je wilt streamen. Voor jouw eigen (thuisspelende) vereniging kun je dit eenmalig organiseren. Ons advies is dit met je huidige leden te regelen in een verklaring waarin je duidelijk en enthousiasmerend uitlegt waarom het gebruik van beeld zo belangrijk is voor de vereniging en je de toestemming daarvoor vraagt. Voor nieuwe leden kun je dit verwerken op het aanmeldformulier.

2. Vanaf 16 jaar

Leden vanaf 16 jaar mogen zelf hun toestemming voor geven. Voor leden onder de 16 jaar is toestemming vanuit een ouder nodig.

3. Toestemming bezoekende teams

Ook voor de leden van een bezoekend team is individuele toestemming nodig. Omdat dit per wedstrijd die je wilt livestreamen georganiseerd dient te worden, vraagt dit extra organisatorische inspanningen. Het beste is om de bezoekende clubs / teams vooraf een formulier toe te sturen waarop iedereen zijn akkoord plaatst. Op die manier weet je van tevoren of de stream daadwerkelijk uitgezonden kan worden en kun je dit ook delen met jouw achterban. Voor spelers vanaf 16 jaar kan je er ook voor kiezen de toestemming kort voor de wedstrijd ter plekke te organiseren.

4. Extra mogelijkheden door ‘gerechtvaardigd belang’, zeker voor eerste teams

Hoewel het wellicht overkomt dat de privacywet allerlei beperkingen oplegt om foto’s en video’s te publiceren, blijft er gelukkig nog voldoende mogelijk. De volgende passage uit de ‘Q&A AVG Sportverenigingen’, die is opgesteld door DAS, geeft hier houvast voor:

Voor het maken en publiceren van beeldmateriaal moet de sportorganisatie toestemming hebben van herkenbaar in beeld gebrachte betrokkenen, óf een gerechtvaardigd belang hebben. Denk bij een gerechtvaardigd belang bijvoorbeeld aan persvrijheid, direct marketing, promotie van de organisatie of beveiliging. Ook wedstrijdverslaggeving kan gemotiveerd onder het gerechtvaardigd belang vallen. Een sportorganisatie mag in dat geval foto’s en beelden van wedstrijden publiceren of uitzenden, ook als daarbij bijvoorbeeld toeschouwers herkenbaar in beeld komen.

Bovenstaande passage laat zien dat de AVG ook mogelijkheden biedt om zonder verregaande privacymaatregelen je sport, sporters en club in beeld te brengen. De beelden zijn in veel gevallen immers vaak gekoppeld aan persvrijheid, promotie of wedstrijdverslaglegging. Zeker de wedstrijden van vele eerste teams kunnen we plaatsen onder de noemer ‘gerechtvaardigd belang’.

5. Bordjes

Maakt jouw vereniging livestreams en/of ander beeldmateriaal? We raden aan bij de ingang van de sporthal / sportcomplex jouw leden en bezoekers bewust te maken dat er opnames gemaakt worden. Dit kan goed met bordjes of vergelijkbare uitingen.

6. Toch bezwaar?

Heb je opnames gemaakt en gepubliceerd en maakt iemand toch bezwaar? Personen kunnen ‘dwingende gerechtvaardigde gronden’ hebben die zwaarder wegen dan de belangen van de vereniging. Bied als club ruimte om deze bezwaren kenbaar te maken en maak zorgvuldig de afweging van de belangen van het individu en de vereniging. Over het algemeen is ons advies: respecteer de privacywensen en verwijder indien gewenst reeds geplaatste beelden.

Rechtzaak VoetbalTV

De bovenstaande adviezen hebben we gebaseerd op de AVG-wetgeving en de discussie tussen VoetbalTV en de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De Nevobo volgt de aanstaande rechtszaak tussen deze partijen nauwlettend en zal de uitkomsten hiervan waar nodig doorvertalen in adviezen aan de volleybalverenigingen.

Pers mag bij wedstrijden zijn

Goed om te weten: pers mag ook gedurende de coronamaatregelen, die zijn afgekondigd op maandag 28 september, bij sportwedstrijden aanwezig zijn, schrijft NOC*NSF in haar corona FAQ. Pers wordt niet gezien als toeschouwers maar als beroepsgroep die dit werk op dat moment niet thuis kan doen. Juist nu publiek in deze tijd de wedstrijd op locatie niet kan volgen is verslaggeving (lokaal, regionaal en landelijk) extra belangrijk, schrijft de sportkoepel. Ook voor mediafunctionarissen vanuit een club, die zich bijvoorbeeld ontfermen over een livestream, biedt dit de ruimte om bij wedstrijden aanwezig te zijn.