Boete illegaal gebruik foto’s: wat kun je doen?

Communicatie over volleybal wordt vaak pas echt aantrekkelijk door het gebruik van foto’s en video’s. Het gebruik van foto’s gaat samen met een aantal spelregels, waarvan het belangrijk is deze goed te kennen. Clubs die foto’s met auteursrechten illegaal gebruiken, riskeren in toenemende mate facturen met schadevergoedingen.

De voorbije periode hebben meerdere volleybalverenigingen de Nevobo benaderd omdat ze vanuit het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), of een bureau dat in opdracht van het ANP handelt, facturen ontvangen voor het onrechtmatig gebruik van ANP-foto’s. Vrijwel altijd betreffen dit foto’s op websites. De boodschap is alle keren helder: er moet betaald worden.

De regels zijn duidelijk: het is niet toegestaan om zonder toestemming van een fotograaf zijn of haar foto’s te publiceren. Doe je dit wel, dan riskeer je – zonder waarschuwing – een factuur van de fotograaf. Ook word je gedwongen de beelden per direct te verwijderen.

Facturen van het ANP

Wanneer een vereniging zonder toestemming gebruikmaakt van fotomateriaal dat onder het auteursrecht van het ANP valt, ontvangt deze een brief van het ANP via Visual Rights Group. In deze brief wordt vastgesteld dat er sprake is van onrechtmatig gebruik, met bijgevoegde bewijsstukken zoals screenshots van de gebruikte foto’s. Daarnaast bevat de brief een specificatie van de gevraagde schadevergoeding, die onder meer bestaat uit een gemiste licentievergoeding, een compensatie voor het ontbreken van voorafgaande toestemming, kosten voor onderzoek en buitengerechtelijke procedurekosten. Verenigingen krijgen doorgaans een termijn van 14 dagen om tot betaling over te gaan en verdere kosten te voorkomen.

De kosten van zo’n schadevergoeding lopen al snel op. Het bedrag dat je moet betalen is afhankelijk van de maat van de foto, de duur van het gebruik en de positie op de website (een foto op de homepage is duurder dan in laag twee van de website). De kosten per illegaal gebruikte foto zijn vaak minimaal 100 euro. Tel daarbij de kosten op die worden berekend voor diverse werkzaamheden en een factuur bedraagt al snel ten minste 300 euro.

Tips: wat kun je doen om onjuist gebruik van foto’s te voorkomen?

1. Werk met zelfgemaakte foto’s. In het ideale geval heeft de club een of enkele clubfotografen in de gelederen. Ook met smartphone gemaakte foto’s zijn vaak geschikt om in de clubkanalen te plaatsen.
    
2. Gebruik je een foto van een andere fotograaf? Vraag dan vooraf toestemming om de foto in jouw kanalen te gebruiken. Dit is nodig voor de content die je zelf creëert. Voor het delen (reposten, retweeten, et cetera) van content van anderen op social media loop je geen risico's.
    
3. Heb je geen geschikt materiaal? Er bestaan diverse websites waar je gratis rechtenvrije foto’s kunt downloaden voor gebruik in jouw clubcommunicatie. Sites waar je goede volleybalfoto’s kunt vinden zijn Pixabay en Pexels (zoek op volleyball). Ook op Google kun je afbeeldingen zoeken. Wanneer je bij geavanceerde instellingen aangeeft alleen rechtenvrije foto’s te willen zien, vind je foto’s die je zonder risico’s kunt gebruiken.
    
4. Ben je bewust van de privacywetgeving en respecteer de privacywensen van de personen die je op beeld wilt vastleggen. Laat de AVG-regels echter géén reden zijn om geen of kille foto’s en video’s in jouw content te plaatsen. Met beeld laat je véél beter zien hoe leuk jouw vereniging is. Werk niet ‘uit AVG-overwegingen’ met beelden van veraf of foto’s van ruggen, maar zorg dat je juist plezier, actie en passie uitstraalt.
    
5. Maak de regels duidelijk aan alle vrijwilligers die beelden plaatsen in de clubkanalen. De club is immers aansprakelijk in het geval dit verkeerd gaat, ongeacht wie het in de kanalen van de club geplaatst heeft.

Gaat het mis en moet je een schadevergoeding betalen? Doe dan het volgende:

1. Check eerst of de claim terecht is. Heb je de foto echt geplaatst en was hier inderdaad geen toestemming voor? Goed om te weten: de Nevobo heeft een samenwerking met Ronald Hoogendoorn Fotografie. Clubs krijgen via de Nevobo regelmatig foto’s van Ronald Hoogendoorn voor niet commercieel gebruik in hun kanalen. Wanneer een claim een foto van Ronald Hoogendoorn betreft, is het in veel gevallen mogelijk succesvol bezwaar te maken. Neem voor meer informatie hierover contact op met communicatie@nevobo.nl.
    
2. Indien de claim terecht is, verwijder dan zo snel mogelijk de foto van de website en server.
    
3. Betaal de gevraagde schadevergoeding.
    
4. Bespreek de onjuist gebruikte foto met de personen die verantwoordelijk zijn voor de content op de clubkanalen om te voorkomen dat dit nog een keer mis gaat. Controleer met name de website op het gebruik van andere mogelijk illegaal gebruikte beelden.

Afbeeldingen van de Nevobo

Afbeeldingen die de Nevobo gebruikt in communicatie gericht aan verenigingen, zoals de verenigingsnieuwsbrief, zijn niet standaard rechtenvrij te gebruiken door verenigingen. Hier kunnen namelijk copyrights op zitten die het gebruik van de foto beperken. Heb je een vraag over een specifieke foto? Stuur dan een e-mail naar communicatie@nevobo.nl.